2. การคัดพ่อแม่พันธุ์ เพื่อความสะดวกและเข้าใจง่ายจะแสดงในตารางที่ 1
ตารางที่ 1 แสดงความแตกต่างระหว่างเพศของปลาลิ่น , ปลาซ่ง และปลาเฉา
ชนิด ลักษณะของปลาเพศผู้ ลักษณะของปลาเพศเมีย
ปลาลิ่น 1. ก้านครีบหูส่วนใหญ่มีปุ่มสาก เมื่อลูบ
ดูจะรู้สึกสากมือ
2. ท้องแฟบ เมื่อรีดเบา ๆ บริเวณ
ช่องเพศ จะมีนํ้าเชื้อที่ขาวขุ่น
1. ครีบหูมีปุ่มสากเฉพาะก้านครีบ บริเวณ
ของครีบเท่านั้น ก้านครีบอื่น ๆ เรียบ
2. ท้องอูมเป่ง ช่องเพศและทวารหนัก
มีสีแดงเรื่อ ๆ
ก่อนที่จะคัดพ่อแม่พันธุ์ต้องงดให้อาหาร 1 วัน เพื่อสามารถสังเกตท้องปลาได้แน่นอน ในกรณี
ที่เลี้ยงโดยการใส่ปุ๋ยคอกนำ พ่อแม่ปลามาขังไว้ในบ่อพักก่อนการคัด ประมาณ 5-6 ชั่วโมง แม่ปลาที่มี
ไข่แก่จัดสังเกตได้จากส่วนท้องอูมเป่ง ผนังท้องบาง จับดูรู้สึกนิ่มหยุ่นมือ ช่องเพศและช่องทวารหนัก
บวมพองมสี แี ดงเรอื่ ๆ สาํ หรบั ปลาเพศผไู้ มค่ อ่ ยมปี ญั หามากนกั อาจจะรองรดี น้ำ เชอื้ ดเู ลก็ นอ้ ยหากมี
นํ้าเชื้อมีสีขาวขุ่นหยดลงนํ้าแล้วกระจายดีก็ใช้ได้ แต่หากนํ้าเชื้อค่อนข้างใสมีสีอมเหลืองหรืออมชมพู
หยดลงน้ำ และกระจายไม่สม่ำ เสมอไมค่ วรนำ ตวั ผนู้ นั้ มาผสมเทยี ม
3. การฉีดฮอร์โมน
ในการเพาะพันธุ์ปลาจีนนั้น ในอดีตนิยมใช้ต่อมใต้สมองร่วมกับ HCG แต่ในปัจจุบันนิยมใช้
ฮอร์โมนสังเคราะห์ LHRH-a ร่วมกับยาเสริมฤทธิ์ Dompericone
ระหว่างเข็มที่ 1 กับเข็มที่ 2 เว้นระยะ 6 ชั่วโมง หลังจากฉีดเข็มที่ 2 แล้วจะผสม
เทียมได้ภายในเวลา 4-9 ชั่วโมง
การผสมพันธุ์
เมื่อได้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง หลังจากการฉีดแม่ปลาควรเริ่มสังเกตอาการของแม่ปลา
เมื่อแม่ปลามีอาการกระวนกระวายผิดปกติ ว่ายนํ้าไปมาอย่างรุนแรง ควรตรวจสอบแม่ปลาโดยใช้เปลผ้า
ตักแม่ปลาขึ้นมาตรวจสอบ เมื่อพบว่าไข่ไหลพุ่งออกมาอย่างง่ายดาย ก็นำ มารีดและทำ การผสมเทียม
กับนํ้าเชื้อปลาตัวผู้
การฟักไข่
เนื่องจากไข่ของปลาทั้ง 3 ชนิดนี้เป็นไข่ครึ่งจมครึ่งลอย จึงต้องพักในระบบกรวยฟัก เช่นเดียวกับ
ปลาตะเพียนขาว เพียงแต่ต้องลดปริมาณไข่ในแต่ละกรวยให้น้อยลง เนื่องจากไข่ปลาเหล่านี้มีขนาดใหญ่
กว่าไข่ปลาตะเพียนขาว โดยกรวยฟักขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 40 ซ.ม. ลึก 60 ซ.ม. จะฟักไข่ปลาจีนได้
ประมาณ 30,000-50,000 ฟอง เมื่อระยะเวลาผ่านไปประมาณ 20-24 ชั่วโมง จะฟักเป็นตัว
ทอี่ ณุ หภูมิน้ำ 28-30 องศาเซลเซยี ส
