ปลาทะเลขนาดใหญ่ที่นักตกปลาหลายคนปรารถนาที่จะได้มีโอกาส สักครั้งที่จะใช้เบ็ดชักเย่อกับมันในทะเล ปลาชนิดนี้จัดได้ว่าเป็นปลายอดนิยมที่สุดของนักตกปลา ไม่ว่าจะเป็นลีลาการสะบัดพริ้วตัวจนลอยสูงขึ้นไปในอากาศ พร้อมสะบัดหัวและครีบหลังอย่างรุนแรง มีพลังในการต่อสู้ที่แข็งแรงและทนทานได้นานนับชั่วโมง ปลาทะเลชนิดนี้ก็คือ ?ปลากระโทงร่ม?
ปลากระโทงร่ม (Sailfish) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Istiophorus platypterus จัดอยู่ในวงศ์ Istiophoridae ลำตัวเมื่อโตเต็มที่มีขนาดยาวถึง 3.5 เมตร แต่ น้ำหนักตัวไม่มากนักเพียง 100-125 กิโลกรัม ปากบนยื่นแหลมออกไปคล้ายดาบ มีลักษณะกลมทางด้านตัดขวาง ลำตัวสีน้ำเงินเข้ม ครีบหลังสูง ใหญ่กางออกคล้ายใบเรือ สีฟ้าอมม่วงและมีจุดกลมสีคล้ำประไปจนทั่วครีบหลัง ลำตัวมีเกล็ดเล็กละเอียดปกคลุม คอดหางมีสันนูนข้างละสองสัน ส่วนครีบหลังนั้นพับลงไปเก็บไว้ในร่องตรงกึ่งกลางหลังได้ ครีบท้องยาว เรียวแหลมเห็นได้ชัดเจน
เนื่องจากเป็นปลาที่มีกล้ามเนื้อลำตัวทรงพลังมาก และข้อของกระดูก สันหลังมีปีกยื่นออกมาเป็นแผ่นแบนกว้างทั้งสองด้านเป็นที่ยึดของตัวครีบหลัง และกล้ามเนื้อที่ใช้ยกและแผ่ครีบหลัง หางแยกเป็นสองแฉกลึก แพนหาง แต่ละข้างยาวเรียวมาก ด้วยลักษณะที่เหมาะสมเช่นนี้ทำให้ปลากระโทงร่ม เป็นปลาที่ว่ายน้ำได้เร็วที่สุดในโลกแต่ในช่วงระยะสั้นๆ เท่านั้น เคยพบว่ายน้ำได้เร็วสูงสุดถึง 100 กิโลเมตรต่อชั่วโมงทีเดียว
แหล่งอาศัยของปลาชนิดนี้อยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติก มหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก มีการย้ายถิ่นไปตามความอุ่นของน้ำทะเลในแต่ละฤดูกาล ปลาที่มีขนาดใหญ่ชอบอยู่ในทะเลเปิด หรือในมหาสมุทร ไกลจากฝั่งมากๆ โดยเฉพาะบริเวณไหล่ทวีปใต้น้ำ ที่มีกระแสน้ำเย็นไหลมากระทบอยู่ตลอดเวลา ส่วนปลาขนาดเล็กจะว่ายอยู่ใกล้ผิวน้ำและไม่ไกลจากฝั่งมากนัก บางครั้งเข้ามาหากินตามกองหินใต้น้ำใกล้เกาะ ซึ่งมีฝูงปลาขนาดเล็กและฝูงปลาหมึกอันเป็นอาหารที่โปรดปรานมาอยู่รวมกันเป็น จำนวนมาก
เดิมเชื่อกันว่ามันมีครีบหลังขนาดใหญ่ไว้เพียงเพื่อป้องกันไม่ให้ปลานักล่า หรือปลากินเนื้อขนาดใหญ่กลืนกินมันได้สะดวก แต่ในระยะหลังมีหลักฐานแน่นอนที่พบว่ามันใช้ครีบหลังนี้แผ่กางออกเพื่อต้อน ฝูงปลาที่จะเป็นอาหารให้รวมกันเป็นกลุ่มก่อนที่จะว่ายน้ำฝ่าเข้ามางับกินที หลัง นอกจากนี้มันยังใช้ปากที่ยาวเหมือนดาบในการกวัดแกว่งให้เหยื่อสลบหรือบาด เจ็บเพื่อสะดวกในการงับกินอีกด้วย
เมื่อฟักออกจากไข่ใหม่ๆ ลูกปลามีขนาดลำตัวยาวเพียง 3 มิลลิเมตร แต่พอมีขนาดลำตัวโตถึง 20 เซนติเมตร จึงจะมีลักษณะโดยทั่วไปเหมือนปลาพ่อแม่ คือมีทั้งครีบหลังที่แผ่กว้างและปากบนที่ยาวแหลมคล้ายดาบ
