ปลากระโทงแทง (Swordfish) เป็นปลายอดนิยมของนักตกปลาทั่วโลกในด้านการต่อสู้กับพรานเบ็ดอย่างทรหดและ ยาวนาน เป็นที่ปรารถนาที่จะได้พบของผู้ที่รักการตกปลาทะเลเกือบทุกคน
ปลากระโทงแทง (Billfishes) เป็นชื่อเรียกรวมๆ กันของปลาที่แยกออก ได้เป็น 3 กลุ่ม คือ
กลุ่มแรก ปลา Swordfish (Xiphias gladius) อยู่ในวงศ์ Xiphiidae ที่มีปากบนมีลักษณะแบนราบ เมื่อโตเต็มวัยไม่มีเกล็ดหุ้ม ตัวไม่พบครีบท้อง ในปากไม่มีฟัน บริเวณด้านข้างคอด หางมีสันนูนเพียง ข้างละสันเดียว ขนาดตัวยาวถึง 4.5 เมตร
กลุ่มที่สอง ปลา Spearfishes มี 6 ชนิด ในสกุล Tetrapturus เช่น ชนิด Tetrapturus pfluegeri ชนิด Tetrapturus angustirostris ชนิด Tetrapturus audax ฯลฯ ปากบนมีลักษณะกลม มีเกล็ดห่อหุ้มตัว ครีบท้องยาวเรียวแหลมและมีสันนูน 2 สันตรงด้านข้างของคอดหาง ครีบหลังยาวมีร่อง พับเก็บได้บนหลัง ครีบหลังสูงพอๆ กับความลึกของลำตัว
กลุ่มสุดท้าย คือ ปลา Marlins มีด้วยกัน 3 ชนิด ทุกชนิดจัดอยู่ในสกุล Makaira มีลักษณะ เหมือนกับกลุ่มที่สอง และทั้งสองกลุ่มจัดอยู่ในวงศ์ Istiophoridae เช่นเดียว กับปลากระโทงร่ม แต่ต่างออกไป โดยมีครีบหลังตอนหน้าสั้นกว่าความลึก ของลำตัว เช่น ชนิด Makaira indica ชนิด Makaira nigricans ชนิด Makaira mazara ฯลฯ
ขนาดลำตัวของปลากระโทงแทงแตกต่างออกไปตามกลุ่มตั้งแต่ ขนาดเล็กในกลุ่ม Marlins บางชนิดซึ่งตัวยาว 2.5-3 เมตร ไปจนถึงกลุ่ม Spearfishes ยาว 4-6 เมตร มีขนาดลำตัวอ้วนหนา มีน้ำหนักตั้งแต่ 40-80 กิโลกรัม ไปจนถึงมากกว่า 600 กิโลกรัม
ลักษณะของปากที่ยื่นแหลมออกคล้ายดาบนี้ เชื่อกันว่าใช้แทงปลา ที่เป็นเหยื่อหรือบางครั้งเวลาโกรธจัดอาจใช้แทงทะลุเรือของนักตกปลา ได้ แต่น่าจะเป็นการปรับตัวให้มีลักษณะเพรียว สะดวกในการว่ายน้ำ ได้รวดเร็วมากกว่า เนื่องจากมันว่ายได้เร็วถึง 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
ปลากลุ่มนี้อาศัยอยู่ในท้องทะเลและมหาสมุทรทั่วโลกทั้งใน เขตอบอุ่นและเขตร้อน มักอาศัยอยู่ในระดับบนของทะเลจากผิวน้ำลงไป ถึงระดับความลึก 1,000 เมตร มีนิสัยชอบเคลื่อนย้ายแหล่งอาศัยใน แต่ละฤดูกาลขึ้นลงตามแนวทิศเหนือและทิศใต้ ในประเทศไทยพบชุกชุม บริเวณท้องทะเลอันดามันใกล้หมู่เกาะสิมิลัน จังหวัดพังงา ส่วนใหญ่ที่ตก ได้มักเป็นชนิด Markaira indica มีน้ำหนักตัวประมาณ 40-80 กิโลกรัม เคยพบทั้งบริเวณเกาะและไกลจากเกาะออกไปในทะเลเปิดมากๆ หลายครั้งพบขึ้นมาว่ายน้ำอยู่ใกล้ผิวน้ำ ปลาขนาดใหญ่ชอบอาศัยอยู่ตามบริเวณไหล่ ทวีปใต้น้ำที่มีกระแสน้ำเย็นไหลผ่าน
อาหารของกลุ่มปลากระโทงแทง ได้แก่ ปลาขนาดเล็กและปลาหมึก หลากหลายชนิด เช่น ปลาโอ ปลาอีโต้มอญ ปลาหมึกกล้วย ปลาหมึกสาย เนื่องจากเป็นปลาขนาดใหญ่ว่ายน้ำได้รวดเร็ว จึงมีศัตรูในธรรมชาติน้อย มากมีเพียงพวกปลาฉลามขนาดใหญ่เท่านั้นที่พบว่ากินปลากระโทงแทงเป็นอาหาร
ปลากระโทงแทงเคยพบมีชุกชุมในแหล่งตกปลาหลายแห่งของโลก แต่ในระยะหลังเริ่มหาได้ยากขึ้นเรื่อยๆ อาจเนื่องจากการประมงจับปลา ทูน่าหรือปลาโอซึ่งทำเป็นกิจการขนาดใหญ่ ทำให้อาหารในธรรมชาติ ลดลงก็เป็นได้