ธรรมชาติของปลา
ปลาตู้สวยงามที่เราเห็นกันอยู่โดยทั่วไปนั้น มีหลายพันธุ์ด้วยกัน แต่ละสายพันธุ์มีรูปร่างลักษณะแตกต่างกันไป ปลาบางพันธุ์มีเกล็ดใหญ่ และสีสันต่างกันมากมาย แต่โดยทั่ว ๆ ไปแล้วปลาตู้ที่นิยมเลี้ยงกันไม่ว่าจะเป็นพันธุ์ไหนก็ตามจะสามารถ แบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้คือ
1. ปลาตู้ ชนิดที่ออกลูกเป็นไข่
ปลาชนิดนี้จะมีการผสมพันธุ์ที่แตกต่างจากชนิดอื่นคือตัวเมียจะทำการวางไข่ ซึ่งตัวเมียจะวางไข่ที่ต้นแม่น้ำ ก้อนหิน ก้อนกรวดใต้น้ำ จากนั้นปลาตัวผู้จะปล่อยน้ำเชื้อออกมาผสมกับไข่ แล้วไข่จะฟักเป็นตัวในเวลาต่อมา ปลาที่ออกลูกเป็นไข่นี้ได้แก่ ปลาทอง ปลาเทวดา ฯลฯ ซึ่งจะสังเกตได้ว่าปลาที่ออกลูกเป็นไข่นี้ จะมีลักษณะและสีสันสวยงามมาก และเป็นที่นิยมเลี้ยงกันอย่างมากมาย
2. ปลาตู้ ชนิดที่ออกลูกเป็นตัว
ปลาชนิดนี้เมื่อผสมพันธุ์แล้วตัวเมียจะเริ่มตั้งท้องและฟักไข่ในท้องจนกว่า ไข่จะเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว ไข่จะถูกฟักตัวเป็นลูกปลาตัวเล็ก ๆ ในท้องของแม่ปลา เมื่อเป็นตัวอ่อนที่สมบูรณ์แล้ว ลูกปลาจะคลอดออกมาจากท้องแม่ปลา ปลาที่ออกลูกเป็นตัวนี้จะมีลูกไม่มากเท่าปลาที่ออกลูกเป็นไข่หรือชนิดอื่น ๆ ปลาตู้ที่อยู่ในประเภทนี้ ได้แก่ ปลาหางนกยูง
เป็นต้น
3. ปลาตู้ ชนิดก่อหวอด
ปลาชนิดนี้จะมีการผสมพันธุ์ที่แปลกแตกต่างไปจากปลาชนิดอื่นมากที่สุด คือปลาตัวผู้จะเป็นผู้ก่อหวอด หวอดในที่นี้จะมีลักษณะเหมือนพ่นฟองอากาศให้มาติดอยู่กับต้นไม้ในน้ำ จากนั้นตัวเมียจะพ่นไข่ออกมาให้ไปฝังติดอยู่กับหวอดที่ตัวผู้ทำไว้ จากนั้นไข่ปลาจะฟักตัวออกมาเป็นลูกปลา ปลาตู้ที่นิยมเลี้ยงในประเทศไทยที่เป็นชนิดก่อหวอดนี้ ได้แก่ ปลากระดี่ ปลากัด ฯลฯ เป็นต้น
นอกเหนือจากปัจจัยในการเลี้ยงปลาตู้ให้แข็งแรงสมบูรณ์ดังได้กล่าวมาแล้วในบท ต้น ๆ ก็ยังมีอีกอย่างที่ผู้เลี้ยงไม่ควรมองข้าม นั่นคือผู้เลี้ยงจะต้องศึกษาว่าปลาที่เลี้ยงไว้ แต่ละชนิดหรือแต่ละพันธุ์มีวิธีการเลี้ยงอย่างไร นิสัยของปลาเป็นเช่นไร สามารถเลี้ยงปลาชนิดใดรวมในตู้เดียวกันได้ ซึ่งเราได้อธิบายไว้ในบทที่ 4 โดยกล่าวถึงการแนะนำปลาที่น่าเลี้ยงเอาไว้แล้ว
แต่วิธีง่าย ๆ พอจะสรุปได้ในการเลือกปลาที่จะนำมาเลี้ยงนั้นคือ ให้ดูลักษณะภายนอกของปลานั้น ๆ เช่น ขนาด
ลำตัวของปลา สีสัน ความแข็งแรง และอุปนิสัยในการดำรงชีวิตเป็นอันดับแรก เพราะปลาบางชนิดมีนิสัยดุร้าย ชอบกัด และรังแกปลาชนิดอื่นอยู่เสมอ เพราะฉนั้นจึงไม่สามารถเลี้ยงรวมกันได้ อีกอย่างหนึ่ง ผู้ที่เลี้ยงปลามักจะเลี้ยงปลาได้ไม่ทนและปลาตายอยู่เสมอ ทำให้เกิดความท้อในการเลี้ยงปลาฉะนั้น การหาความรู้และศึกษาชนิดหรือพันธุ์ปลาก่อนจึงเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการ เลือกเลี้ยงปลาตู้ของเรา
